Πώς φτιάχνουμε αφεψήματα (ροφήματα)

Τα αφέψημα (ή ρόφημα) είχε πάντα σημαντικό ρόλο και παρουσία στην ελληνική παραδοσιακή ιατρική και κουζίνα. Γιατί όμως στην Ελλάδα γιατί εδώ; Η πλούσια ελληνική φύση σε φαρμακευτικά φυτά ήταν η τράπεζα εκκίνησης και ο ανήσυχος νους των Ελλήνων ο κινητήριος μοχλός. Ο αρχαίος Έλληνας ιατρός Διοσκουρίδης τα χρησιμοποιούσε σε πληθώρα συμπτωμάτων, ανάλογα με την δράση του καθενός από αυτά. Αρκεί να σκεφτούμε μερικά:, φασκόμηλο, βασιλικός, δάφνη, δεντρολίβανο, δίκταμο, δυόσμος, θυμάρι, μέντα, μολόχα, ραδίκι, ρίγανη, τσουκνίδα,

Όμως τρία είναι τα κυρίαρχα φαρμακευτικά βότανα της ελληνικής φύσης:

Το χαμομήλι (Chamomilla recutita ) είναι κυρίως ηρεμιστικό, καταπραϋντικό για το στομάχι και χωνευτικό.
Ακόμη βοηθά στην αϋπνία, στον παροξυσμό άσθματος, στις νευραλγίες και στις ημικρανίες. Οι ιδιότητες του ενισχύονται με την προσθήκη μελιού.

Το τίλιο ή φλαμούρι (Tilia platyphyllos) είναι κυρίως αποχρεμπτικό δηλαδή καθαρίζει το αναπνευστικό από το μπούκωμα και συνιστάται στον βήχα και στην απόφραξη του αναπνευστικού.
Ακόμη ηρεμεί τα νεύρα, κατεβάζει την υψηλή πίεση του αίματος, αυξάνει την εφίδρωση, και βελτιώνει την πέψη. Οι ιδιότητες του ενισχύονται με την προσθήκη μελιού.

Το τσάι του βουνού ή σιδηρίτης (Sideritis clandestina) είναι θερμαντικό, γρίπη, βήχα, ηρεμιστικό, αϋπνίες, αναιμία. Το αφέψημα αυτό προτιμάται λόγω της ευεργετικής του επίδρασης σε κρυολογήματα και φλεγμονές του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος, ιδιότητες που ενισχύονται με την προσθήκη μελιού. Οι ευεργετικές επιδράσεις οφείλονται στην αντιφλεγμονώδη, βακτηριοστατική και αντιοξειδωτική δράση του. Ακόμη θεωρείται ευστόμαχο, εφιδρωτικό, τονωτικό, αντιερεθιστικό και αντιαναιμικό.

Πως ακριβώς όμως φτιάχνουμε τέλεια αφεψήματα; Ποια είναι τα τρία μυστικά της παρασκευής τους; Τα υλικά που χρειαζόμαστε είναι:


1. Το βότανο που επιθυμούμε.
2. Μια βαριά κούπα από χοντρή πορσελάνη.
3. Ένα σουρωτήρι. (εάν το βότανο δεν είναι σε εμβαπτιζόμενο φακελάκι αλλά είναι χύμα)
4. Γκαζάκι και μπρίκι (ή βραστήρας)
5. Το αγαπημένο μας μέλι.

Το πρώτο που δεν είναι και τόσο μυστικό είναι το μέλι. Χρησιμοποιώντας μέλι αντί για ζάχαρη ενισχύουμε τις ιδιότητες των βοτάνων και πολλαπλασιάζουμε την βιολογική αξία του αφεψήματός μας. Εάν κάποιοι δεν θέλουν το ρόφημά τους γλυκό μπορούν να χρησιμοποιήσουν μέλι κουμαριάς το οποίο είναι πικρό.

Το δεύτερο μυστικό είναι η θερμοκρασία του νερού η οποία δεν πρέπει να είναι πάνω από 70ο C γιατί καταστρέφονται οι βιταμίνες των βοτάνων αλλά και του μελιού. Επίσης οι μεγαλύτερες θερμοκρασίες επιταχύνουν την εξάτμιση των αιθέριων ελαίων με αποτέλεσμα να χάνεται γρήγορα το απολαυστικό άρωμά τους. Εμπειρικά μπορούμε να καταλάβουμε ότι το νερό είναι εντάξει όταν αυτό αρχίζει να κάνει το χαρακτηριστικό χχρρρρρ.. Τότε σταματάμε την θέρμανση και το αφήνουμε λίγο να πάρει από το βότανο το χρώμα και το άρωμά του, γιατί εάν το αφήσουμε πάρα πολύ θα πικρίσει.

Το τρίτο μυστικό είναι να πίνουμε τα ροφήματα σε μια βαριά κούπα από χοντρή πορσελάνη. Όταν ρίχνουμε το ζεστό νερό στην κούπα αυτή λειτουργεί εξισορροπητικά. Στην αρχή λόγω του βάρους της ρουφά θερμοκρασία επιτρέποντάς μας να ξεκινήσουμε πιο γρήγορα την κατανάλωση του ροφήματός μας και έπειτα το κρατά για περισσότερο χρόνο ζεστό παρατείνοντας την απόλαυσή μας.